Að loknum kosningum

FLOKKAR

„Flokkur" er fólk,
segja „flokkar" okkur.
Aftur á móti
er fólk ekki flokkur.
En forusta „flokka"
er fyrirtak.
Öllum miðar þeim áfram
afturábak.

 

Þetta ágæta ljóð birti Kristján frá Djúpalæk í bók sinni „Þrílækir" árið 1972.  Það er því ekkert nýtt, að fólk og „flokkar" eigi ekki samleið.  Og ekki hefur ástandið batnað, síðan þetta ljóð var ort.  Skyldu „flokkarnir" og forystumenn þeirra átta sig á því, eftir útreiðina nú? 

Ég efast um það.

Hreppskosningar yfirvofandi

Svo er að sjá, sem Fjórflokkurinn sé nokkrum ótta sleginn vegna þess mikla fylgis, sem Besti flokkurinn fær í skoðanakönnunum.  Og enda þótt hann bjóði aðeins fram í Reykjavík, fer ekki milli mála, að Fjórflokkurinn er farinn á taugum út um allt land.  Er það að vonum.

Sannleikurinn er nefnilega sá, að hvernig, sem telst upp úr kjörkössunum á laugardaginn kemur, er fylgi Besta flokksins í skoðanakönnunum rothögg á Fjórflokkinn.   Það á svo eftir að koma í ljós, hvort hann raknar úr rotinu.  En það gerir hann ekki, nema hann geri hreint fyrir sínum dyrum í öllum þeim spillingarmálum, sem frá honum hafa sprottið og reki úr sínum röðum, forystumenn, sem líta á sig sem „stjórnmálastétt" og telja skoðanir almennings sér óviðkomandi.  Þangað til slík hreinsun hefur farið fram, og það verður vitanlega ekki fyrir kosningarnar á laugardaginn, verður framboð Besta flokksins, að teljast eina alvöruframboðið í Reykjavík; hitt eru grínframboð.  Og raunar má Fjórflokkurinn um allt land  alvarlega hugsa sinn gang.

Óhugnanleg frétt í Ríkisútvarpinu

Það var svolítið undarlegt að hlusta á hádegisfréttirnar í Ríkisútvarpinu áðan.  Þar var sagt frá því, að „90% árangur væri af fóstureyðingum með lyfjum", eins og það var orðað.

Nú dylst það tæpast nokkrum manni, sem hugsar þetta mál til botns, að líf kviknar við getnað.  Fóstur er því ekki dauður hlutur, heldur lifandi mannvera, að vísu á frumstigi, en mannvera þó.  Fóstureyðing er því ekki sambærileg við það, að henda tómri mjólkurfernu.  Fóstureyðing er líflátsaðgerð, sama hverjar forsendur hennar eru.

Nú dettur mér ekki í hug, að fréttamenn Ríkisútvarpsins séu villimenn.  En það, hvernig þessi frétt er orðuð, er villimannlegt.  Þetta er afleiðing tíðaranda, sem telur það til mannréttinda, að fórna mannlegu lífi, jafnvel vegna „félagslegra ástæðna". 

Vissulega eru þess mörg dæmi, að börn séu getin, án þess að séð verði, að foreldrarnir verði þess umkomnir, að ala önn fyrir þeim.  En þá ber að rétta þeim hjálparhönd við uppeldið, sé þess nokkur kostur.  Sé svo ekki, má benda á, að fjöldi fólks getur ekki átt börn en þráir að eignast kjörbörn. 

Það er sama hvernig litið er á þessi mál. Þótt lög heimili fóstureyðingar, eru þær siðlausar og brot á þeirri grundvallarreglu mannlegrar tilveru, að enginn maður hafi rétt, til að svipta annan mann lífi.

Ríkisstjórnin siglir undir fölsku flaggi

Á krepputímum, slíkum, sem nú eru á Íslandi, eiga stjórnvöld um tvennt að velja til úrbóta.  Annað hvort hækka þau skatta eða draga saman seglin í velferðarkerfinu.  Taki þau fyrri kostinn, standa þau vörð um hag þeirra, sem betur mega sín.  Ef þau á hinn bóginn velja þann kostinn, að kreppa að velferðarkerfinu, bitnar það óhjákvæmilega á þeim, sem minna mega sín.

Samdráttur hins opinbera til velferðarmála, t.d. til heilbrigðismála, þýðir einfaldlega, að aukinn kostnaður færist á herðar sjúklinga.  Ríkið fær áfram sitt, en í stað þess, að taka það úr sameiginlegum sjóði allra landsmanna, sjúkra jafnt og heilbrigðra, gengur það enn frekar í vasa sjúklinga.

Það er því eðlilegt, að hægri menn kjósi leið skattalækkana, meðan vinstir menn kappkosta, að standa vörð um velferðarkerfið.  Sú ákvörðun núverandi ríkisstjórnar, að draga stórlega úr framlögum til velferðarkerfisins, er því dæmigerð fyrir hægrisinnaða stjórnmálamenn.

Langa vitleysa kerfisins

Ég var að lesa í dagblaði í dag, um unga konu frá Kólumbíu.  Hún kom sem flóttamaður ásamt fleiri löndum sínum í sérstöku boði íslenskra stjórnvalda árið 2005.  Hún fékk hér dvalarleyfi og styrk til náms.  Svo gerist það árið 2007, að hún skráir sig í fjölbrautaskóla og fær til þess styrk frá Reykjavíkurborg.  Allt í lagi með það, eða svo var að sjá. 

En nú kemur babb í bátinn.  Námsstyrkurinn árið 2007 bendir til þess, að mati hins almáttuga kerfis, að konan sé ekki matvinnungur.  Þetta kemur að vísu ekki í ljós fyrr en í ár og þá hefur umrædd kona kostað nám sitt sjálf árið 2008 og 2009  og gerir enn.  Það nám fer fram í Háskóla Íslands.

En allt kemur fyrir ekki, hún telst ekki hafa verið matvinnungur árið 2007 og skal því ekki, að mati Útlendingastofnunar, fá íslenskan ríkisborgararétt, eins og henni hafði þó verið heitið, þegar hún kom til landsins, svo fremi hún dveldi hér í fimm ár.

Óneitanlega minnir þetta á frásöng þess mæta manns, Parkinsons, sem setti fram lögmál, sem við hann er kennt og fjallar um fáránleika kerfisins, hvort heldur er á opinberum vettvangi eða í einkageiranum. 

Parkinson var liðsforingi í breska hernum í síðari heimsstyrjöldinni.  Hann segir frá því, að sú regla gilti í hernum, að menn urðu að leggja fram læknisvottorð, upp á það, að þeir væru á lífi, ef þeir vildi fá laun sín greidd.  Nú vildi svo til, að enskur ofursti í Indlandi tók sér tveggja mánaða frí frá störfum, nánar tiltekið í júlí og ágúst.  Þegar hann kom úr leyfinu, taldi hann nóg, að leggja fram lífsvottorð fyrir ágústmánuð, enda nokkuð ljóst, að sá sem hefði lifað af ágústmánuð, hefði einnig tórað af júlímánuð.  Þetta vottorð dugði þó ekki betur en svo, að hann fékk aðeins greidd laun sín fyrir ágústmánuð, enda ósannað,að mati herstjórnarinnar, að maðurinn hefði verið á lífi í júlí.

Er ekki svipaður fáránleiki á ferðinni varðandi konuna frá Kólumbíú?

70 ár frá hernámi Breta

í dag eru liðin 70ár frá hernámi Breta.  Öllum íslendingum, sem muna hernámið og styrjaldarárin, ber saman um, að á þessum tíma hafi orðið miklar breytingar í landinu.  Helsta breytingin varð auðvitað sú, að Bretavinnan tók við af kreppunni um leið og fjármagn flæddi inn í landið.

Eldra fólk, sem ég hef rætt við um þetta tímabil, m.a. í viðtölum í Morgunblaðinu fyrir s.s. fimmtán árum, ber þó saman um, að breytingar á hugsagangi fólks hafi fylgt komu Bandaríkjamanna 1941, ekki hernámi Breta.  Lífsviðhorf óbreyttra breskra hermanna voru okkur ekki framandi.  Öðru máli gengdi um Ameríkanana; þeim fylgdi nýr og framandi andblær, eftir því, sem mér hefur skilist á gömlu fólki.  En nóg um það.

Sumir sagnfræðingar halda því beinlínis fram, að nútíminn hafi hafið innreið sína á Íslandi þann 10. mai 1940.  Ég er ekki sannfærður um, að svo hafi verið.  Gamla bændasamfélagið var þegar á undanhaldi og fólksflutningar til Reykjavíkur og í annað þéttbýli, voru ekki nein nýjung.  Þannig voru íbúar Reykjavíkur árið 1901 6.682 talsins.  Árið 1920 voru þeir orðnir 17.679 og hernámsárið, 1940 töldust þeir vera 38.196.  Í stríðslok, 1945 voru þeir 46.578.

Á þessu má sjá, að fólksfjölgunin í höfuðborginni er stöðug allt frá aldamótum og fram að hernáminu, eins þótt hún ykist vissulega á hernámsárunum.

Nær alla 20. öldina hafði vægi fiskveiða, verslunar og iðnaðar aukist verulega.  Allt voru þetta fylgifiskar vaxandi þéttbýlis.  Og þurfti ekki heimsstyrjöld til. 

Hernámið hafði vissulega mikil áhrif á menningarlíf þjóðarinnar.  En ég er ekki frá því, að sagnfræðingar mættu gjarnan huga betur að atvinnuþróun á Íslandi, fyrri hluta síðustu aldar, í stað þess að hamra á því, að þeir hafi tekið algjörum stakkaskiptum á hernámsárunum.

 

Er Halldór Ásgrímsson fursti?

Fyrr á öldum var það talið sjálfsagt mál, að furstar einir og aðrir aðalsmenn, væru að vasast í stjórnmálum.  Furstarnir efuðust ekkert um það, að vald þeirra kæmi milliliðalaust frá Guði.  Aftur á móti voru þeir milliliðir milli Guðs og aðalsmanna.

Þessar hugmyndir tóku að víkja á Englandi á 17. öld.  Þar með var lagður grunnur að nútíma lýðræði.  Reyndar áttu sumir furstarnir svo erfitt með að skilja þessa þróun, að þeir hættu ekki að þvælast fyrir henni, fyrr en undir axarblaði fallaxarinnar.  En það er önnur saga.

Það þarf tæpast að velkjast fyrir nokkrum manni í nútíma lýðræðisríkjum, að stjórnmálamenn þiggi vald sitt frá fólkinu.  Furstar liðinna tíma töldu sig  auðvitað ekki þurfa að standa neinum reiknisskap gjörða sinna, nema Guði; hann hafði nú einu sinni veitt þeim völdin.  Stjórnmálamönnum nú á tímum á hins vegar að vera ljóst, að þeir eru ábyrgir gagnvart almenningi.  Það var því svolítið undarlegt, að heyra Halldór Ásgrímsson svara þeirri spurningu í Kastljósi, hvort hann skuldaði þjóðinni afsökunarbeiðni vegna hrunsins, að hann sem kristinn maður bæðist fyrirgefningar í kirkju.

Það kann ekki góðru lukku að stýra, þegar stjórnmálamenn rugla saman stjórnmálum og trúmálum, eins þótt þeir hafi lokið pólitískri þátttöku sinni.

Óæskileg yfirlýsing ráðherra

Loksins eru hafnar handtökur í kjölfar hrunsins 2008.  Það var ekki seinna vænna.  Hitt er svo annað mál, að hver sá, sem grunaður er um afbrot, telst saklaus, uns sekt hans er sönnuð fyrir dómi.  Það er m.ö.o. eitt að vera glæpamaður, annað að vera meintur glæpamaður.

Í ljósi þessa er það furðulegt, að Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra og Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra, skuli í dag hafa opinberlega lýst ánægju sinni með handtökurnar.  Þau virðast ekki skilja stöðu sína, sem handhafa framkvæmdavaldsins.

Svo á að heita, að á Íslandi ríki þrískipting valds í löggjafarvald, framkvæmdavald og dómsvald.  Allir þekkja hin nánu tengsl löggjafavalds og framkvæmdavalds.  En það hlýtur að teljast lágmarkskrafa, að ráðherrar blandi sér ekki á nokkurn hátt í störf dómstóla.

Ein megin ástæða hrunsins var sú, að stjórnmálamenn vissu ekki hvað til þeirra friðar heyrði.  Varðandi ákvarðanatöku, töldu allir sig þess umkomna að láta ljós sitt skína, en þegar kom að ábyrgð hljóp hver sem betur gat í skuggann. 

Meðan stjórnmálamenn haga sér með sama hætti og ráðherrarnir tveir gerðu í dag, halda þeir höndum fyrir augu og eyru.  Þeim væri hollara, að bera lófa að munni sér.

Vindasamt á Arnarhóli

Hann stendur nokkuð hátt, Arnarhóllinn í henni Reykjavík og þar er harla  vindasamt.  Á þessum hóli er virki framkvæmdavaldsins.  Þar eru nær öll ráðuneytin og trónir Seðlabankinn á gamla Skansinum, þessu virki, sem verja skyldi Reykjavík, en varð í raun aldrei nema máttlaust  tákn þeirrar varnar.

Það þykir víst nokkuð fínt, að vera offiser í Skansinum, þ.e.a.s. bankastjóri Seðlabankans.  Má þó hverjum manni vera ljóst, að embættið það arna er fremur í ætt við drauma en veruleika í landi gjaldþrota þjóðar, ef ekki fjárhagslega, þá a.m.k. siðferðislega.

En stundum kostar draumsýn sitt.  Það var væntanlega í ljósi þess, að formaður bankaráðs Seðlabankans lagði það til um daginn, að laun Seðlabankastjóra skyldu hækkuð úr u.þ.b. 1.300.000 í 1.700.000 eða um 400.000.  Þykir sú hækkun bærileg laun venjulegs fólks í landi hér.

Kröftug mótmæli urðu til þess, að tillagan var dregin til baka.  En nú er sem engum sé ljóst, hvaðan hún kom, tillagan sú arna.  Verður því ekki annað séð, en vindar hafi feykt henni af hafi, án ábyrgðar nokkurs lifandi manns í stjórnkerfi þessa s.k. lýðveldis.

Vinstri stjórn, hægri stjórn,- hverju skiptir það?

Suddi í Reykjavík - sól fyrir austan Fjall

Ég aumur maðurinn!  Í morgun neyddist ég til að halda vestur yfir heiðina, eða suður, eins og það er jafnan kallað, þegar menn fara til Reykjavíkur, burt séð frá því, úr hvaða átt haldið er.

Þegar ég yfirgaf Hveragerði var nokkuð skýjað, léttskýjað þó.  En á Hellisheiði, sem sumir kalla Fjallið,  tók við suddi og þoka.  Og ekki batnaði það, þegar komið var til Reykjavíkur. Borgin var grá, eins og aska í tunnu og regnið kvaddi sér hljóðs, líkt og til að hindra, að nokkrum manni yrði það á, að brosa.

Það var komið nón, þegar ég hélt aftur austur.  Reykvíska eilífðar regnið að baki, suddi á Sandskeiði og þoka á heiðinni vestanveðri, gruggug og grá, eins og líf þeirra, sem hvorki kunna að meta angan vorsins né aðra fegurð lífsins.  En þegar komið var austur að Kömbum, baðaði sólin Suðurland, svo langt sem auga eygði.  Og ljúft var að setjast út á veröndina og taka ofan fyrir vaxandi gróðri.