Steinn Steinarr LIII

Var Steinn Steinarr leiðtogi þeirra skálda, sem næst komu á eftir honum og sumir kalla atómskáld?  Það held ég tæpast.  Það er nú eitt út af fyrir sig, að þessi s.k. atómskáld, voru aldrei sérstakur hópur, hvað þá heldur „skóli" upp á útlenskan móð.  Þetta voru menn, sem að vísu aðhylltust svipaðar skoðanir varðandi skáldskap.  Þeir töldu nauðsynlegt að losa ljóðlistina úr viðjum vanahugsunar ytra forms.  En í skáldskapnum héldu þeir hver sína leið.

En þótt Steinn hafi tæpast verið leiðtogi eftirkomenda sinna, þá var hann tvímælalaust fyrirmynd þeirra.  Steinn Steinarr var, eins og áður hefur komið fram í þessu spjalli mínu um hann, merkisberi nýrrar hugsunar í íslenskum bókmenntum.  Ég er meira að segja ekki frá því, að margir hafi fylkt sér undir merki hans, án þess endilega að leggjast í skáldskap eða aðrar listir.  Sú efahyggja, sem hann boðaði leynt og ljóst, er afsprengi trylltrar aldar, sem gat af sér meiri hörmungar, en menn höfðu áður þekkt.  Var nema von, að gömul „sannindi" væru dregin í efa.

Fyrst farið er út í þessa sálma, er vert að vekja athygli á því, að ekki má rugla saman efahyggju, slíkri sem Steinn aðhylltist og afstæðishyggju hins s.k. „póstmódernisma."  Að sönnu efaðist Steinn Steinarr um margt.  En gildi mennskunnar var honum ljóst.  Þar af leiðandi gerði hann kröfur, bæði til sjálfs sín og annarra.  Ekkert hefði verið honum fjær, en að leggja að jöfnu fjallið og hundaþúfuna, eins og gert er innan vébanda „póstmódernismans."  Til þess var sannleiksleitin einfaldlega of ríkur þáttur í eðli hans.