Steinn Steinarr XXII

„Kanske har du aldrig varit till" er titill á bók Maj-Lis Holmberg, þar sem hún birtir þýðingar sínar á ýmsum ljóða Steins Steinars, þ.á.m. Tímanum og vatninu. (Eins og það kom út árið 1956 með 21 erindi í stað 13 erindum eða kvæðum, eftir því, hvernig á það er litið) í frumútgáfunni 1948. Maj-Lis Holmberg var finnlands-svíi og kom bókin út í Helsingfors, fyrsta útgáfa árið 1973, önnur útgáfa árið eftir og sú þriðja árið 1979. Ekki er mér kunnugt um, hvort bókin hefur verið gefin út eftir það.

Í eftirmála bókarinnar fjallar Maj-Lis Holmberg m.a. um vangaveltur manna um tilurð Tímans og vatnsins. Vísar hún í því sambandi til greinar Sveins Skorra Höskuldssonar í Skírni árið 1971. Er hún, eins og Sveinn Skorri, á þeirri skoðun, að ljóðið sé ekki ort í einni samfellu og því hæpið, að túlka það sem ástarljóð í eiginlegri merkingu þess orðs. Ég tek undir það.

Að svo miklu leyti, sem Tíminn og vatnið er ástarljóð, er það ástarljóð, ort ástinni sjálfri til vegsemdar og hverfulleikanum, sem allt eins má kalla dauðann. Og eru til samstígari elskendur, þegar öllu er á botninn hvolft? Sakar nú tæpast, að lesa ljóð Steins, „Ástin og dauðinn", sem birtist í „Ferð án fyrirheits", 1942.

 

Ástin og dauðinn

Að elska er að deyja þeim dauða,

sem duftinu heitast ann,

að deyja er að elska hið auða,

sem enginn lifandi fann.

 

Í unglingsins ástarloga

og öldungsins feigðargrun

er sáðkorn af sama toga,

með samskonar tilætlun.

 

Þótt hjartað ei hamingju fyndi,

hún hlotnast því eitthvert sinn,

því dauðinn er ást þín og yndi,

og ástin er dauði þinn.