Undarlegur lagaskilningur varðandi landsdóm

Í Alþingistíðindum árið 1903 kemur fram, að á þinginu þar á undan, 1902 (alþingi kom saman annað hvert á þeim tímum), var frumvarp um landsdóm til umræðu. Flutningsmaður þess var Hannes Hafstein, en eins og fram kemur í málflutningi hans, var Lárus H. Bjarnason síðar lagaprófessor og enn síðar hæstaréttardómari, helsti höfundur frumvarpsins.

Núgildandi lög um landsdóm eru að meginstofni komin úr þessu frumvarpi. Og þar sem Lárus H. Bjarnason samdi lagafrumvarpið um landsdóm að mestu, hljóta orð hans að vega þyngra en annarra, varðandi túlkun á lögum um landsdóm.

Í því sambandi er fróðlegt að lesa fylgirit með Árbók Háskóla Íslands 1914. Fylgirit þetta nefnist Um landsdóminn og er eftir Lárus H. Bjarnason. Þar segir á bls. 33 og 34:

Þegar er sameinað alþingi hefur ályktað að kæra ráðherra fyrir landsdómi og kosið sóknara, á forseti þingsins að senda sóknara ályktun þess um ákæruna, bæði frumrit ályktunarinnar og eptirrit af henni. Þar með er alþingi úr málinu og sóknari kominn þess í stað. Málið heldur úr því áfram, þó að nýjar kosningar fari fram, hvort heldur af því að kjörtími er úti eða þing rofið. Þó mundi alþingi geta fellt ákæru niður, áður en málið væri komið í dóm fyrir landsdómi, en yrði þá að gjöra það með þingsályktun í sameinuðu þingi. (Undirstrikun mín).

Ljóst er, að lögsóknin gegn Geir Haarde er þegar komin í dóm fyrir landsdómi.  Alþingi getur því ekki gripið í taumana.  Sókn og vörn málsins verða því að hafa sinn gang, hver svo sem skoðun manna á ákærunni er.  Alþingi hlýtur því að vísa frá tillögu Bjarna Benediktssonar um að fella ákæruna niður.

Hins skyldu menn gæta, að Geir Haarde hefur ekki verið dæmdur sekur um það, sem á hann er borið og er því vitanlega saklaus að lögum, nema því aðeins að landsdómur telji hann sannan að sök.  Vissulega ber hann sem forsætisráðherra hrunastjórnarinnar og fjármálaráðherra hennar áður, vissa ábyrgð á því hvernig fór.  En málsbætur á hann sér ýmsar.  Hvers vegna ætti að svipta manninn réttinum á að fá um það úrskurð landsdóms, hvort vegur þyngra?

 

Athugasemdir

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 19.1.2012 kl. 11:21]

“Flestir sótraftar á sjó dregnir til varnar Geir Haarde”, skrifaði þingmaðurinn Árni Þór. Orð að sönnu. Varla til sá Sjalla lögfræðingur (en þeir eru ekki ófáir), sem er ekki farinn að væla vegna Geirs, nú síðast fyrrverandi ríkissaksóknari, Valtýr Sigurðsson, Hann ásakar menn fyrir vanþekkingu, þó “þekkingin” hafi nú aldrei verið hans sterkasta hlið. Komst víst í starfið út á flokksskírteini, en ekki vegna lærdóms né gáfnafars.  Það verður ekki langt að bíða þar til við fáum að heyra í þeim sem þegar eru komnir yfir móðuna miklu. Nóg af miðlum hér á skerinu.

[guðni (IP-tala skráð) 19.1.2012 kl. 13:21]

Ég er ekki lögfræðingur en gerir Haukur Kristinsson sér grein fyrir hversu alvarleg og meiðandi athugasemd hans er. Vegur bæði að persónu og starfsheiðri einstaklings. Er þetta leyft hér? Eða er þetta dæmigert fyrir málflutninginn. Vonbrigðin (yfir því að Ögmundur og fleiri vinstrimenn eru farnir að sjá ljósið) kynda undir gamla heift. Og Pjetur: Greinargerðin snýst um hvað gerist ef kosningar fara fram meðan dómsmálið er enn í gangi. Enn situr sama þing og sömu þingmenn sem ályktuðu um hverjir skyldu fara fyrir landsdóm. Og hvað merkir að "koma í dóm fyrir landsdómi"? Er það ekki þegar kemur að því að fella dóm? Það er langt í það nú. Brjóstvitið segir mér að það sé verið að hártoga og misskilja.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 19.1.2012 kl. 17:13]

Guðni reit; "Greinargerðin snýst um hvað gerist ef kosningar fara fram meðan dómsmálið er enn í gangi."  og  "Brjóstvitið segir mér að það sé verið að hártoga og misskilja."

Greinargerðin segir; "Þar með er alþingi úr málinu og sóknari kominn þess í stað. Málið heldur úr því áfram, þó að nýjar kosningar fari fram, hvort heldur af því að kjörtími er úti eða þing rofið. "

Það skiptir sem sagt engu máli hvort sama þing eða nýtt þing situr, eða  þing hafi verið  rofið, þegar málið hefur verið dómtekið  komið í dóm, ekki að dómur hafi endilega verið feldur) er máið samkvæmt lögum alfarið úr höndum Alþingis.

[Guðjón Sigþór Jensson, 20.1.2012 kl. 19:19]

Það sem kom fram í máli Þráins Bertelssonarum að Alþingi á ekki að skipta sér af dómsvaldinu kemur einnig augljóslega fram í lögfræðilegri útlistun afa þíns.

Bjarni vill ekki draga mál gegn níu menningunum til baka á þessum ástæðum en leggur allt í sölurnar til að koma í veg fyrir að Landsdómur dæmi í máli Geirs. Geir var kapteinninn á „Þjóðarskútunni“ þegar allt fór í vitleysu. Hann átti möguleika á því að koma í veg fyrir hrunið alla vega draga verulega úr afleiðingum þerss hefði hann ekki verið steinsofandi í brúnni.

Þessi tvískinningur formanns Sjálfstæðisflokksins er óskiljanlegur og verður sjálfsagt núið honum um nasir í náinni framtíð: Hann gerir mun á hvort um sé að ræða fyrrum formann Sjálfstæðisflokksins eða reitt ungt fólk sem var í mótmælahug. Með því er hann að segja að mannréttindi beri aðeins að virða gagnvart sumum en öðrum ekki!

Góðar stundir!