„Heimur hugmyndanna"

Ég var að hlusta á útvarpsþátt þeirra Ævars Kjartanssonar og Páls Skúlasonur, „Heim hugmyndanna", sem fluttur er á Rás 1, Ríkisútvarpinu á sunnudagsmorgnum, en einnig er hægt að hlýða á á netinu.

Á sunnudaginn var, var það Páll, sem að mestu hafði orðið.  Hann fjallaði um afstöðu Íslendinga til menntunar og skort þeirra á rökrænni hugsun.  Það voru orð í tíma töluð.

Eitt var það í málflutningi Páls, sem ég tek ekki alveg undir.  Það var þegar hann fjallaði um virðingaleysi þjóðarinnar fyrir kennurum.

Nú er það svo, að auðvitað er misjafn sauður í mörgu fé meðal kennara, sem og annarra manna.  Því er það beinlínis rangt, að fella dóma yfir stétt þeirra sem heild.  Flestir Íslendingar telja sig þó þess umkomna og þeir dómar eru oftar en ekki, heldur á neikvæðum nótum.  Það eitt út af fyir sig er nógu bagalegt.  En því miður held ég, að í raun beinist gagnrýnin aðeins gegn kennurum á yfirborðinu.  Undir niðri óttast ég, að öllum þorra Íslendinga sé heldur svona í nöp við rökrétta hugsun og þar með menntun.  Við viljum ekki rökræða, heldur „redda".

Ég er hræddur um, að þetta eigi við víðast hvar í þjóðfélagi okkar, einnig meðal þeirra, sem lokið hafa langskólanámi.  Fæstir líta nefnilega á langskólanám sem leið til þroska, heldur sem leið til tekna og smáborgaralegs öryggis, sem auðvitað er hvergi að finna, nema í draumheimum.

Í þættinum talaði Páll reyndar um þann mun, sem er á íslenskum menntamönnum og kollegum þeirra í nágrannalöndunum.  Ég er honum sammála; þessi munur er sláandi.  Og því miður birtist hann í lágu menningarstigi þjóðarinnar.

Það þarf ekki annað en líta til fréttaflutnings sjónvarpsstöðva í þessu sambandi.  Á hinum Norðurlöndunum eru fræðsluþættir mjög algengir, t.d. um sagnfræðileg efni.  Þá eru þar oft þættir um innlend sem og erlend samfélagsmál. Fréttaskýringaþættir eru unnir af fólki, sem menntað er í þeirri grein, sem við á hverju sinni.  Þess vegna þekkja þeir, sem horfa á almennar sjónvarpsfréttir í þessum löndum, til þeirra mála, sem sagt er frá.

Það eru svona þjóðir, sem almennt kallast menningarþjóðir.  Hvað um okkur?

 

Athugasemdir

[Guðjón Sigþór Jensson, 12.10.2010 kl. 19:53]

Í mínu ungdæmi var mjög mikil virðing borin fyrir kennurum og starfi þeirra. Skólinn naut sérstakrar virðingar og aldrei kom það fyrir að rúða væri brotin vegna skemmdarverka eða veggjakrot. Þá voru útgjöld vegna kennaraprika sennilega hærri en vegna skemmdarverka. Kennarar áttu til að beita prikunum nokkuð frjálslega og brotnuðu oft í meðferð þeirra þó svo að ekki var þeim beitt til að refsa nemendum eins og fyrrum.

Nú eru kennaraprik ekki lengur notuð og útgjöld vegna þeirra heyrir sögunni til. Hins vegar heyrist oft af innbrotum í skóla landsins, rúðubrot og veggjakrot. Er umtalsvert fé sem fer í þetta í dag.

Eigi heyrði eg í Páli né Ævari. Báðir eru vandfaðir og fróðir, virkilega flinkir að koma erindi sínu á framfæri á góðri íslensku að til fyrirmyndar er.

Mosi

[Pjetur Hafstein Lárusson (IP-tala skráð) 12.10.2010 kl. 21:00]

Já, Guðjón, við lifum breytta tíma.  Sjáflur var ég alla mína skólaskyldutíð í Miðbæjarskólanum, að undanskildum einum vetri.  Og ég held mér sé óhætt að segja, að það hafi aðeins einu sinni komið fyrir, þennan tíma, að nemandi hafi verið sendur til skólastjóra vegna agabrots.  Og þóttu mikil tíðindi og ill.  En ég er ekki frá því, að ýmsir kennarar þá, hafi verið gagnmenntaðri en nú.  Nema ég hafi verið svona heppinn með kennara.

[Bjarni Dagur Jónsson (IP-tala skráð) 13.10.2010 kl. 11:07]

Takk fyrir þennan góða pistil Pjétur.

Agavandamál er eitt stærsta viðfangsefni skólastjórnenda á Íslandi í dag. Að vísu er það mismikið eftir skólum og svo árgöngum. En það er til staðar. Kennarar segja að alltof margir nemendur kunni ekki lágmarks kurteisi og umgengisvenjur,- hafi ekkert uppeldi hlotið. Enda kemur í ljós þegar fundað er með foreldrunum að þar fer (oft) fólk sem skortir lágmarks háttvísi og skilning á hlutverki skólans og kennarana. Því miður skortir mikið á hér á landi að fólk (!) sýni almenna háttvísi og nærgætni. Dæmin má sjá í umferðinni, umgengni á opinberum stöðum, á skemmtistöðum og t.d. bara í biðröðinni í Bónus eða Hagkaup !

En hvað er til ráða? Siðblinda og allskonar undanlátssemi blasir allstaðar við manni. Hrun bankakerfisins og íslenska hagkerfisins; er það ekki dæmi um einstaka lágmenningu og skort á sam+abyrgð gagnvart samfélaginu !