Fęrsluflokkur: Menntun og skóli

Dagur ķslenskrar tungu

Dagurinn ķ dag, 16. nóvember, fęšingardagur Jónasar Hallgrķmssonar,  er helgašur ķslenskri tungu.  Aš žvķ tilefni ręddi Rķkisśtvarpiš Rįs 2, viš Önnu Žorbjörgu Ingólfsdóttur lektor ķ ķslensku viš Hįskóla Ķslands, nś ķ morgun.  Žar kom fram, aš staša ķslenskrar tungu innan kennaradeildar Hįskólans er slęm og įhugi yfirstjórnar Menntavķsindasvišs į móšurmįlinu takmarkašur.  (Raunar nęgir žaš eitt, aš stofnun skuli bera ónefni eins og "Menntavķsindasviš", hverjum manni meš grunnžekkingu į ķslensku, til aš staldra viš.  "Vķsindin efla alla dįš", kvaš Jónas foršum og uršu žau orš fleyg.  Hvaš ef hann hefši sagt: "Menntavķsindin efla alla dįš"?)

Sannleikurinn er sį, aš fęrni ķ móšurmįlinu er grunnur allrar menntunar.  Hver sį, sem ekki hefur góšan skilning į móšurmįli sķnu og getur tjįš sig į žvķ į sómasamlegan hįtt, er illa menntašur, burt séš frį žvķ, hvaša prófgrįšum hann getur stįtaš sig af.  Og illa menntašur mašur meš prófgrįšur er hęttulegur, bęši sjįlfum sér og öšrum.  Honum hęttir til, aš belgja sig śt umfram brjóstmįl.  Slķkt hįttarlag getur aš sönnu veriš spaugilegt įsżndum, en reynslan sżnir, aš til lengdar hefur žaš ósjaldan haft ķ för meš sér ógnvęnlegar afleišingar.

Til er žżskt oršatiltęki, er hljómar svo: "Svķn fór yfir Rķn og kom aftur svķn".  Męttu żmsir hugleiša žessi orš ķ góšu tómi.

Sjįlft lżšręšiš byggir į tjįskiptum.  Fęrni kennara ķ móšurmįli sķnu er žvķ ekki ašeins forsenda žess, aš žeir geti kennt nemendum lestur og leitt žį sómasamlega um heim bókmennta.  Hśn er beinlķnis undirstaša žess, įsamt sögužekkingu, aš komandi kynslóšir séu žess umkomnar, aš žróa lżšręšislegt samfélag ķ landinu.

 

 

 


Meinleg mįlfarsvilla ķ DV

Undarleg veršur aš teljast sś fullyršing DV, aš upplżsingafulltrśi Landsbankans, hafi oršiš gešveikur viš žaš aš detta nišur tröppur og handleggsbrotna.  Aš vķsu brotnaš hann į bįšum handleggjun, en mér er sama.  Mér vitanlega er ekkert samhengi milli beinbrota og gešheilsu.

Aš öllu gamni slepptu, er ég ekki alveg viss um, aš blašamašurinn į DV hafi vitaš, hvaš hann var aš skrifa.  Ķ raun var hann ašeins aš fjalla um handleggsbrotin.  En hann gerši žaš meš žeim oršum, aš upplżsingafulltrśinn "gengi ekki heill til skógar", vegna meišsla sinna.  Žaš oršatiltęki merkir, aš vera ekki heill į gešsmunum.

Vonandi veršur žaš aldrei meš sanni sagt, hvorki um upplżsingafulltrśa Landsbankans né blašamanninn sem skrifaši fréttina, aš žeir gangi ekki heilir til skógar. 


Męlanleg hamingja

Jęja, žį hefur Lżšheilsustofnun slegiš mįli į hamingju landans ķ kreppunni.  Forstjóri stofnunarinnar kom ķ Kastljós ķ kvöld, sęlleg kona og įköf ķ sķnum „fręšum".  Kynnti hśn nišurstöšu hamingjumęlinganna, sem reyndist vera 7,8 af 10 mögulegum, eins og ķ barnaskólum.  Ekki var žess žó getiš, hvort Lżšheilsustofnun hafši męlt hamingjuna ķ lengdarmetrum, žyngd eša ummįli.

Ég žekkti eitt sinn mann, sem taldi sig hafa fariš į sniš viš hamingjuna ķ lķfinu.  Hann įtti žaš til, aš skvetta ķ sig, sem kallaš er.  Og žaš var segin saga, aš į įkvešnu stigi drykkjunnar, horfši hann dreymnum augum fram fyrir sig, eins og hann sęi engil af himnum sendan, sér til upplyftingar og sagši:  "Ég vildi aš ég ętti, žó ekki vęri nema hįlft kķló af hamingju".  Žaš brįst ekki , aš skömmu sķšar seig glashöndin nišur eftir stólnum og vinurinn hélt sķna leiš inn ķ draumalöndin. 

Žessi öšlingur įtti sķna drauma eins og allir ašrir.  En skynsemin foršaši honum frį žvķ, aš tala um hamingjuna sem męlanlega einingu, fyrr en į lokastigi langrar og strangrar drykkju.  Hann var tśramašur.


Reyksvęšingur, hvaš er nś žaš?

Ķ fréttum Rķkisśtvarpsins ķ dag, var sagt frį žvķ, aš  allt gistihśsa-plįss hefši veriš full bókaš um pįskana, į  „Eyjafjaršarsvęšinu", eins og komist var aš orši.  Ég ólst upp į Akureyri fyrstu įr ęvinnar og minnist žess ekki, aš hafa fyrr heyrt um „Eyjafjaršarsvęšiš".  Hins vegar er gjarnan talaš um Eyjafjörš og nįgrannabyggšir eša nįgrannahéruš eša žį Eyjafjörš og nįgrenni. 

Oršskrķpi eins og „Eyjafjaršarsvęšiš", er dęmirgert fyrir firringu tungumįls ķ borgarsamfélagi.  Rétt eins og sveitamašur eša śtlend-ingur, sem hingaš kemur, gerir ekki greinarmun į Hafnarfirši og Garšabę eša Reykjavķk og Kópavogi, įttar borgarbśinn sig ekki lengur į muninum į Eyjafirši og Žingeyjarsżslu.  Žį fara menn aš tala um „Eyjafjaršarsvęšiš", sem getur žess vegna nįš yfir Skaga-fjörš og Žingeyjarsżslur, auk Eyjafjaršar.

Žetta er slęm žróun, sem ęskilegt vęri, aš Rķkisśtvarpiš hamlaši gegn eša eigum viš ef til vill aš kalla žaš fólk, sem bżr ķ Reykjavķk og nęstu byggšum, „Reyksvęšinga"?


Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband